جاذبههای توریستی جزیره قشم
کوه نمکی یا کوه نمکدان در جنوبغربی جزیره قرار دارد. ارتفاع این کوه مخروطیشکل تا ۳۹۷ متر (قلهٔ کوه نمکدان) میرسد. ساختار نمکی این کوه از انباشته شدن صخرههای آذرین با رسوبات تشکیل شدهاست. کوه گنبد نمکی با بقایای معادن نمک باستانی و چشمههای آب شور ، به خودی خود یک «اثر تاریخی طبیعی دیدنی» با امکانات آموزشی و تفریحی را بهوجود آوردهاست.
روستای برکهخلف در فاصله پنج کیلومتری از ساحل جنوبی جزیره قرار گرفتهاست. در شمال این روستا دره ستارگان قرار دارد. اهالی منطقه به این روستا استاله کفته میگویند. اما ، نام دره ستارهها برای این پدیده کمنظیر زمینشناسی جاافتاده است.
به دلیل شکل ویژه این دره و انواع حجمها و پدیدههای فرسایش موجود در آن وزش بادهای تند و گردش هوا در لابهلای ستونها و حفرههای موجود در دره تولید صدا میکند و به دلیل این صداها است که اهالی معتقدند با تاریک شدن هوا این دره محل آمد و شد ارواح و اجنهاست و بنابراین از ورود به آن در شب خودداری میکنند.
دره ستارهها در واقع یک ناحیه فرسایشیافته توسط آبهای سطحی ، رگبارهای فصلی و تندبادها است. فلات اولیه که هنوز در بخش شمالی بهصورت کم و بیش دست نخورده باقیمانده ، در ارتفاع بین ۷ تا ۱۵ متری از کف دره قرار دارد و جنس آن ماسه سنگ با سیمان آهکی سست و پر از پوستههای فسیلی است. مخروطهای نوکتیز ، ستونها و ستونکهای فرسایشی ، آرکها و تیغهها و دیوارههای نواری از جمله بخشهایی هستند که در این دره مشاهده میشوند.
به دلیل سست بودن جنس لایهها ، میتوان انتظار داشت که پس از هر بارندگی شدید (که به ندرت اتفاق میافتد) تغییرات محسوسی در مورفولوژی دره صورت پذیرد.
آثار دژ پرتغالیها در شهر قشم و دژهای دیگری در خاور لافت ، موسوم به دژهای نادری - که با توپهای بزرگ آن روزگار مجهز بودهاست - در قشم دیده میشود. این دژ ، وظیفه پشتیبانی قلعه هرمز را بر عهده داشته که شامل تأمین آب شیرین برای قلعه پرتغالیها در هرمز بودهاست. بنای این قلعه در ۱۶۲۱ میلادی باعث شد شاه عباس بزرگ اقدام به جنگ بر ضد پرتغالیها و اخراج آنان از سواحل خلیجفارس نماید.
ژئوپارک قشم واقع نخستین ژئوپارک خاورمیانه است که از سال ۱۳۸۵به عضویت شبکه جهانی ژئوپارکهای تحت حمایت یونسکو درآمدهاست.
حفاظت از این ژئوپارک و ژئوسایتهای آن توسط جوامع محلی و با نظارت و آموزش مدیریت ژئوپارک قشم از طریق فعالیتهای گردشگری سبز صورت میگیرد.
دشتها ، درهها ، سواحل و کوههای جزیره هم وضعیتی یگانه و کمنظیر از نظر پوشش گیاهی ، حضور حیات وحش و وجود پدیدههای نادر زمینشناسی دارند.
در این بخش از جزیره علاوه بر گونههای گیاهی و جانوری زیبا ، کمیاب و در خطر انقراض که در سطح ملی و همچنین جهانی از ارزش بسیاری برخوردارند ، پدیدههای زمینشناسی نادر و بیمانندی نیز وجود دارند که هریک به تنهایی جذابیت و زیبایی خاص دارند.
مجسمههای طبیعی و نقش برجستههای پراکنده ، چینخوردگیها و کوههای شگفتآور ، سطوح تخت و صفهها در ارتفاعات ، ستونهای حاصل از عوامل فرسایش ، برجستگیها و فرورفتگیهای بهوجود آمده از هوازدگی ، مخروط افکنهها و قطعههای فروافتاده در پای ارتفاعات ، کوهسرها و هیکلهای که دست هنرمند طبیعت به تازیانه باد و باران پدیدآورده ، تندیسهای اعجابآوری که در شکلهای مختلف هم چون لاکپشت ، سگ ، مارمولک ، اسب آبی یا حتی چهره آدمی در حالت خشم و فریاد و … همه و همه بخش بزرگی از طبیعت مسحورکننده قشم هستند و از جاذبههای کمنظیر طبیعتگردی این جزیره بهشمار میروند.
در سواحل جنوبی بخش غربی جزیره از بندر ماهیگیری سلخ تا روستای کانی - یعنی در فاصله سیکیلومتر از ساحل جزیره - روستا ، مزرعه و هیچ نوع تمرکز و تجمع انسانی وجود ندارد. در بخش غربی جزیره حضور انسان و فعالیتهای دامداری و کشاورزی از زمانهای قدیم بسیار ناچیز بودهاست و در حال حاضر نیز قابل توجه نیست. در این بخش از جزیره پدیدههایی وجود دارند همچون:
جنگلهای حرا ، گنبد نمک ، غارهای نمک ، چشمههای آب معدنی ، دره چاهکوه ، تنگ عالی ، بام قشم ، دره تندیسها ، کلات کشتاران و دهها تخته سنگ و صخره با شکلهای عجیب و اعجابانگیز.
چشمههای جزیره قشم ، که بهطور پراکنده در جای جای جزیره وجود دارند ، فاقد آب شیرین بوده و عمدتاً شور هستند. برخی از این چشمهها عبارتاند از:
چشمه کارگاه چشمه معدنی سولفوره و شور کارگاه در میانه و هسته مرکزی ساختار تاقدیسی مجاور بندر ماهیگیری سلخ (میدان گاز طبیعی سلخ ، معروف به برهوت) واقع شدهاست. آب این چشمه (چند لیتر در ثانیه) پس از نهشته شدن بخشی از مواد معدنی سیاهرنگ همراه در محل تظاهر ، موجب تغذیه بیشتر آب شور در آبراهه موجود این محل بوده و در اطراف و بستر آبراهه اخیر نیز رسوبات فراوان نمک گذاشته میشود.
چشمه گوری: رسوبات واحد گوری دارای ضخامت حدود یکصدمتر ، پوشاننده نهشتههای انیدریت و نمکهای مربوط به سازند گچساران است که با توجه به دانستهها ، ستبرای حدود ۱۴۰۰ متر دارد.
چشمههای دامنه کوه نمکدان پهنههای پوشیده از رسوب نمک در کوه نمکدان دارای تودههای بسیار بزرگ و گسترده نمک با کمیت بالا با کیفیت و خلوص نسبتاً مناسب است و از نظر اقتصادی در تأمین نمک خوراکی ، نمک طبی و حتی تأمین بخشی از مشتقات موردنیاز در ترکیباتی از پتروشیمی اهمیت دارد.
اولین و بزرگترین پارک کروکودیل خاورمیانه در جزیره قشم قراردارد. محلی زیبا و امن برای گردشگران علاقهمند به حیات وحش تا از نزدیک با زندگی و خصوصیات این جانوران نادر آشنا شوند. این مجموعه همیار ژئوپارک قشم و حامی محیط زیست است. سالانه گردشگران بیشماری با سفر به قشم از این پارک از این پارک منحصر بفرد دیدن میکنند.