تور لفور تا هفت چشمه

دهستان لفور (لپور) یکی از دهستان های شهرستان سواد کوه شمالی در استان مازندران در شمال ایران است.

این دهستان از سمت جنوب به ارتفاعات رشته کوه البرز ، از سمت غرب به منطقه قرآن تالار (شهرستان بابل) و از سمت شرق به جنگل های منتهی به بخش زیراب و جوارم و از سمت شمال به جنگل های منتهی به بخش شیرگاه محدود است. دهستان لفور از۲۹ آبادی و روستا تشکیل شده است که مهم ترین روستاهای آن عبارت اند از [نفت چال] (شامل روستای نفت چال و آبادی های پلیکا ، سیاه کلا ، قاضی کلا ، پاپک ، تاشیه ، سوته ، تپه سر ، خربمرد) ، بورخانی ، دهکلان ، لفورک ، گشنیان ، شاه کلا ، مرزیدره ، پاشاکلا ، میرارکلا ، اسبوکلا ، چاشتخوران وامام کلا (شاه کلا) ، چاکسرا ، حجی کلا ، درزی کلا ، رئیس کلا ، آبندان ، رنگو ، سنگ سی ، شارقلت ، عالم کلا ، غوزک رودبار ، کالی کلا ، کفاک ، گالش کلا ، لودشت و مرزی دره می باشد. براساس آخرین سرشماری عمومی کشور در سال ۱۳۸۵ جمعیت این منطقه ۴۸۲۶ نفر و مساحت آن با احتساب مناطق جنگلی ان حدود هشت هزار هکتار می باشد. منطقه لفور علیرغم اینکه از دیرباز منطقه محرومی بوده است ولی عموم مردم آن بسیار ساده صمیمی باسواد و بافرهنگ سنتی مخصوص به خود می باشند. دیرینگی فرهنگ این منطقه تا دوهزاروهشتصد سال پیش کشف شده است.

از مشاهیر به نام دهستان لفور می توان به پروفسور کوروش نوذری میرارکلایی به عنوان جوان ترین پروفسور ایران در رشتهٔ فیزیک (گرایش کیهان شناسی) نام برد. این دانشمند در ۳۷سالگی به درجهٔ استادتمامی فیزیک دست یافت.[نیازمند منبع]
آیت الله صالحی مازندرانی نفت چالی از مشاهیر بزرگ این دهستان بودند که بخاطر این بزرگوار نام سد البرز به سد آیت الله صالحی مازندرانی تغییر نام پیدا کرد. از دیگر بزرگان این خطه می توان نام سیدعلی ادیانی نماینده دوره های هشتم و دهم مجلس شورای اسلامی و از بزرگان وزارت نفت را نیز نام برد که در پیشرفت و توسعه منطقه نقش بسزایی را داشتند.
اقلیم
دهستان لفور از مجموعه دره ها و ارتفاعات تشکیل شده است که بلندترین نقطه آن بنام روستای بورخانی ، ۶۵۱ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. حوزهٔ ارتفاعات و دره های لفور شامل ارتفاعات منطقه امام کلا ودره مرزیدره ، دره میرارکلا ، دره آذز (خربمرد) ارتفاعات اسبوکلا و دره موزین را تشکیل می دهند که ارتفاع آنها از غرب به شرق و متمایل به سمت رشته کوه البرز افزایش می یابد که این دره ها و ارتفاعات به به دره ها و ارتفاعات وسو منطقه لفور را در غرب شهرستان سوادکوه پدیدآورده اند که دارای جنگلهای انبوه و بسیار زیبائی می باشد. دره های مذکور رودخانه های کوچک آذررود ، گتو (کرسنگ رود) ، و بولک را ایجاد می کنند که پس از هم پیوستن به یکدیگر در پایین دست روستای مرزیدره رودخانه لفور (لپور روهار که لپور اسم قدیمی لفور می باشد که هنوز در میان بومیان منطقه به این نام خوانده می شود و روهار اسم بومی رودخانه می باشد) را تشکیل می دهند. کمترین عرض این رودخانه ۱۰ متر و بیشترین عرض آن ۸۰ متر است. دبی سالانه این رودخانه در استگاه بابل ۳/۵۶۱ میلیون متر مکعب است که کمترین میزان آبدهی آن در ماه های تیر و مرداد است.
تاریخ
اسپهبد لفور «۲۵۰ ق / ۸۶۴ م» از بازماندگان خاندان قارن در این روزگار «حدود ۲۵۰ هـ. ق/۸۶۴ م» با زیدیه و سپاه او هم پیمان شده بود. اسپهبدلفور ظاهراً کمک به زیدیه را بهانه ای کرده بود تا بدان وسیله از توسعه و بسط قدرت و نفوذ خاندان باوند که تدریجاً مایه زحمت و وحشت آنها شده بود به موقع جلوگیری نماید. به هر حال هر چند اسپهبد قارن بن شهریار باوندی در مقابل اسپهبد لفور به مقاومت برخاست ، اما لشکری که سید حسن به یاری اسپهبدلفور فرستاد و ظاهراً به غیر از داوطلبان کلار ، دیلمان و آمل ، شامل باذوسپانان فریدون از خاندان پادوسپانان رویان هم می شد ، موجب شکست و هزیمت اسپهبد قارن شد و خطری که از سوی این خاندان ، قارنیان را تهدید می کرد ، موقتاً برطرف شد. از عاقبت کار اسپهبد لفور پس از این واقعه اطلاع چندانی در دست نیست. برخی پژوهندگان بر این باورند که نام سوادکوه با تغییر واژه کهن فرشوادگر به فرشوادکوه سپس تبدیل آن به سوادکوه پدید امده است. در بر خی از اسناد و کتب تاریخی اسامی دیگری مانند قارن کوه ، شروین کوه ، جبال شروین و کولاچی نیز برای این ناحیه بکار رفته است.
آثار باستانی و تاریخی : طبق کشفیات جدید آثار و شواهدی از معماری دوران عصر آهن در کاوش های باستان شناختی محوطه سد البرز واقع در لفور کشف شد. در پی کاوش های اخیر در محوطه سد البرز که روی تپه تاریخی چاشتخوران صورت گرفت ، آثار معماری از دوران عصرآهن بدست آمده است. آثار مکشوفه از این تپه تاریخی را می توان شامل پی های سنگی خانه ها ، تنور و خمره ذخیره سازی مواد غذایی و همچنین قالب های سنگی و سفالی ذوب فلز عنوان کرد. بنا به گفتهٔ باستان شناسان مطالعات اولیه روی این آثار نشان می دهد که مردم این منطقه موفق به دستیابی به روش پیشرفته ای از پخت سفال در فرم های گوناگون و ذوب فلزات شده بودند. در این منطقه همچنین دو گورستان مربوط به اوایل اسلام کشف شده است که در آن اجساد به همراه تابوت های چوبی با بست های فلزی و گورهایی شناخته شده با آجر دفن شده اند. در طی سالهای ۱۳۸۳ و پس از آن گمانه زنی روی تپه چاشتخوران و منطقه اطراف آن برای کشف بقایای بیشتری از معماری و گورستان عصر آهن ادامه خواهد داشت. براساس گزارش سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مازندران ، سد البرز در منطقه لفور شهرستان سواد کوه در حال ساخت است که با آبگیری این سد در سال ۱۳۸۵ بخش های وسیعی از دهستان لفور حدود ۱۲ روستا و تعدادی از محوطه های باستانی به زیر آب خواهد رفت. گورستان تاریخی لفورک به همراه روستای لفورک و ۱۱روستای دیگر و چندین محوطه تاریخی دوره اسلامی در منطقه سوادکوه متأسفانه با آغاز آبگیری سد البرز به زیر آب خواهد رفت. درحال حاضر نخستین فصل از بررسی های باستان شناسی در پشت سد البرز به پایان رسیده و باستان شناسان در انتظار آغاز دومین فصل این کاوشها در این منطقه هستند. گورستان لفورک در مجاورت روستای لفورک قرار گرفته است.
اوضاع سیاسی و اجتماعی
منطقه لفور محل سکونت مردان بزرگی بوده است که سوابق شخصیت های مشهور آن در دست تدوین می باشد و درآینده معرفی خواهند شد. ازجمله این شخصیت ها اسماعیل صالحی مازندرانی از روستای نفت چال است. شرح حال و زندگی نامهٔ صالحی مازندرانی توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی بازنویسی ، تدوین و در ۳۶۵ صفحه و چهار فصل عرضه شده است