به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) «کلیسای سنت باسیل» به عنوان یکی از برجسته ترین بناهای تاریخی روسیه ، به دستور «ایوان چهارم» مشهور به "ایوان مخوف" به عنوان نمادی از فتح خانات قزان (دولت تاتار قرون وسطایی) و برای تشکر به خاطر شکست قوم سپاهیان جنگجوی مغول ساخته شد.
اگرچه در برخی منابع سال ساخت این بنای تاریخی ، 1561 میلادی عنوان شده است ، اما تاریخ دقیقی درباره زمان ساخت این کلیسا توسط مورخان روس ثبت نشده و همین امر باعث می شود برای تخمین زمان ساخت این کلیسا از چوب و سنگ ، به داستان ها متوسل شویم.
بر اساس یکی از این نوشته ها ، هنگامی که «ایوان مخوف» از اردوهای مغولان قزان بازمی گردد ، دستور ساخت کلیسایی با سه ساختمان شامل هفت گنبد را می دهد که در محل کنونی آن در دماغه ی مسکو قرار داشت.
نخستین نشانه های قابل اعتماد مبنی بر ساخت کلیسایی با نام "شفاعت باکره مقدس" که اکنون با نام "کلیسای سنت باسیل" شناخته می شود ، به پاییز 1554 بازمی گردد. طبق تحقیقات ، بنای اولیه این ساختمان از چوب ساخته شده بود ، اما شش ماه بعد از پایان ساخت این کلیسا ، در بهار 1555 میلادی ، دستور ساخت کلیسایی از سنگ داده شد که ساخت آن تا سال 1561 ادامه داشت.
بر اساس این روایت ، دو معمار روس به نام "بارما" و "پوستنیک" بنای این کلیسا را برای نخستین بار ساختند ، اما در برخی نوشته های دیگر ادعا شده هر دوی این معماران در واقع یکی بودند.
بر اساس این روایت ، ایوان مخوف پس از اتمام کار ساختمان چشم این معماران را از کاسه درآورد ، چرا که نتوانسته بودند بنایی زیباتر طراحی کنند که البته به نظر می رسد این تنها یک افسانه و به دور از واقعیت باشد.
کلیسای سنت باسیل
ساخت این کلیسای سنگی تنها شش سال طول کشید و کار ساخت آن فقط در طول ماه های گرم انجام می شده است. بنای این کلیسا از آجر ساخته شده و زیر بنای آن ، زیر زمین و برخی بخش های دیگر از سنگ سفید ساخته شده است.
ساخت کلیسا در پاییز 1559 تقریبا به اتمام رسید که این تاریخ مقارن بود با جشن شفاعت حضرت مریم (س) که در آن تمام کلیساها ، حتی کلیساهای نیمه تمام تقدیس می شدند. طی این جشن هر کلیسا نام یکی از مقدسین را به خود می گرفت و به این ترتیب نام کلیسای جامع جنوبی ، "سنت ترتینه" نام گرفت.
محققان نظریه های مختلفی برای علت این نامگذاری مطرح کردند. یکی از آنها وجود کلیسایی چوبی تا سال 1554 در همان مکان بود که به افتخار فتح شهر مغولان و شکست سپاه قزان ساخته شده بود که "سنت ترتینه" نام داشت. بنابراین یکی از بناهای کلیسای جامع جایگزین آن باید "سنت ترتینه" را به عنوان نام خود می پذیرفت.
چهار گنبد این کلیسا نام خود را از مقدسینی گرفتند که در جنگ با قزان ها شجاعت به خرج داده بودند. "سپرین و جاستین" ، "گریگوری" (روشنفکر بزرگ ارمنی) ، الکساندر سیوریسکی و پیشگامان قسطنطنیه (با نام های الکساندر ، جین و پاول) مقدسانی بودند که نام شان بر این چهار بنا گذاشته شد.
سه محراب دیگر نیز به نام دو تن از امپراطوران روسیه و جشن نزول خداوند بر اورشلیم نام گذاری شد. اما ساختمان اصلی کلیسا با نام "شفاعت مریم مقدس" برای شکرگزاری پیروزی در جنگ با قزان ها نام گذاری شد که محراب های دیگر کلیسا نیز امروز با همین نام شناخته می شوند.
در نوشته های مربوط به این کلیسا اشاره شده که بنای آن در کنار دره واقع شده است؛ دره ای که امروز اثری از آن در کنار کلیسا دیده نمی شود. این دره در کناره های دیواره کاخ کرملین برای دفاع از این قلعه با عمق زیاد و عرض وسیع کنده شده بود که سال 1813 پر می شود.
کلیسای جامع "سنت باسیل" یک نقشه اصلی شامل 9 کلیسا دارد که بر روی یک پایه ساخته شده و همگی به کلیسای اصلی مرتبط می شوند.
کلیسای اصلی به یک خیمه بلند منتهی می شود و 9 کلیسای کوچک دیگر توسط گنبدهای کوچک از یکدیگر متمایز هستند. کلیسای سنت باسیل به طور کلی شامل هشت گنبد به علاوه ی یک گنبد کوچک در جنوب کلیسای اصلی می شود.
در پایان ساخت کلیسای سنگی ، برای محافظت از کلیسا در برابر اثرات جوی و جلوگیری از خرابی مصالح ، تمام دیوارهای آن با رنگ های قرمز و سفید پوشانده شد. اما پوشش اولیه دیواره ها و گنبد این ساختمان نامشخص است؛ زیرا این پوشش سال 1595 طی یک آتش سوزی از بین رفت.
این بنا که بارها گرفتار آتش شده بود ، در نیمه دوم قرن هفدهم بازسازی و سقف چوبی آن با آجرهای قوس دار جایگزین شد. در همین زمان ، نقش های رنگارنگ نیز بر دیوار اتاق ها ، راهروها و دیواره های خارجی کلیسا نقش بست.
سال 1683 نیز سقف های این کلیسا باردیگر کاشی کاری شد.حروف زردرنگ نقش بسته بر کاشی های آبی پررنگ بر دیوارها گویای داستان ساخت و بازسازی کلیسای "سنت باسیل" هستند ، اما این نوشته ها یک قرن بعد طی یک مرمت از بین رفت. ناقوس کلیسا در سال 1680 با دو ناقوس جدید جایگزین شد.
کلیسای سنت باسیل
کلیسای سنت باسیل در سال 1737 باردیگر در چنگ آتش اسیر شد و حدود نیم قرن بعد بار دیگر مورد بازسازی قرار گرفت که این بار تغییراتی اساسی در ساختمان آن به وجود آمد؛ تا آنجا که نام برخی بناهای آن نیز تغییر کرد.
در جریان جنگ جهانی اول ، توپخانه ارتش فرانسه دستور تخریب کلیسای "سنت باسیل" را دریافت کرد. در همین زمان این کلیسا توسط ارتش ناپلئون تماما غارت شده بود. اما به محض اتمام جنگ ، باردیگر مهندسان شروع به بازسازی بنای ویران شده کلیسا کردند.
در سال 1928 کلیسای سنت باسیل به عنوان یکی از آثار بزرگ ملی و جهانی تحت حمایت دولت روسیه درآمد. چند دهه بعد (1991) درهای کلیسا به روی بازدیدکنندگان باز شد اما نه به عنوان مکانی برای عبادت ، بلکه به عنوان یک موزه تاریخی که تا به امروز نیز تقریبا به همین شکل باقی مانده است.
از سال 1920 تا به امروز بنای این کلیسا و موزه تاریخی چهار بار ترمیم شده که هر کدام تغییرات زیادی در آن به وجود آورد. اما سال 1990 در تاریخچه این کلیسا سالی مهم و برجسته است. در این سال کلیسای سنت باسیل در یونسکو ثبت جهانی و پس از آن در سال 2007 به عنوان یکی از عجایب هفتگانه روسیه نامگذاری شد.